|
► Nieuw ◄ ► Zoeken ◄ |
|||||||||
|
|
|||||||||
|
Links: materieel gerangschikt per land laatst gewijzigd: 20-02-2024 |
|||||||||
|
Algemeen |
|||||||||
|
Dit artikel gaat over het gemechaniseerd lossen van stortgoed uit spoorwagens. |
|||||||||
|
Nederland: leveranciers van
tractiematerieel AMT Rail Road in Breda produceert onder andere de Trensformer (een lorrie waarop een wegvoertuig gereden wordt dat voor de aandrijving zorgt) en levert rail-wegvoertuigen samen met het Duitse Zagro. Dit in Etten-Leur opgenomen filmpje gaat over een door AMT tot spoor-wegvoertuig omgebouwde Quad. De website van Bemo bevat veel voor hobbyisten interessante informatie over nieuw en gebruikt materieel. De in 1932 failliet gegane firma Nering Bögel in Deventer leverde in elk geval wielstellen voor smalspoor (foto op p. 20 van de link) en draaischijven en mogelijk semidiesellocs in licentie van Moës. Niteq produceert onder andere lieren, rail-weg voertuigen, acculocs en hybride locomotieven. BEAZ Solutions in Hoogkarspel produceert accuvoertuigen, zowel spoorvoertuigen als rail-wegvoertuigen. De
website over de Spoorijzer
Railtractoren van de types RT8 en RT11 is compleet vernieuwd en heeft nog
het oude adres. Bij de restauratie van een platte Spoorijzer smalspoorwagen is onder andere te zien hoe een rollager in elkaar zit. In het tijdschrift Steenkool jaargang 1951 staat een artikel over Spoorijzer (scrollen naar pagina 12/13 alias 252/253). Uit het goed geïllustreerde verslag van de lopende restauratie van Spoorijzer RT 196 blijkt hoe zo’n Railtractor is opgebouwd en wat de problemen en oplossingen bij restauratie zijn. Terberg Benschop levert onder andere de Terberg
Zagro RR 222 en RR 282 rail-wegvoertuigen (anno
2020 wordt de RR 222 niet meer op de website genoemd). Nederland: sporenplannen |
|||||||||
|
|
Op de website SporenplanOnline staan schematische Nederlandse sporenplannen uit 1965, 1985 en heden. Het gaat daarbij om NS (later Prorail), maar in veel gevallen zijn ook industriesporen getekend, bijvoorbeeld: ← Sporenplan met weegbrug
van de oude IJsselcentrale aan de Weteringkade in Zwolle in 1965. Deze
elektrische centrale had tussen 1948 en 1974 een spooraansluiting. |
||||||||
|
Het sporenplan van het eilandbedrijf van de Scheepswerf en Machinefabriek Werf Gusto v/h A.F. Smulders in Schiedam maakte heel wat steekbewegingen nodig om elke uithoek te bereiken.
Albanië In deze film rijdt een smalspoorloc met een wel heel bijzondere stroomafnemer. De schopwissel met één tong en de wagonkipper mogen er trouwens ook zijn. België: leveranciers van
tractiematerieel In deze uitgebreide website over de Belgische locomotieffabrikant Tubize worden meer dan 100 verschillende types stoomloc onderscheiden. In Nederland zijn 10 Tubize stoomlocs actief geweest.
De website La Meuse in Nederland behandelt de in Nederland actief geweest zijnde (en soms nog steeds actieve) industriële stoomlocs van de Belgische fabriek La Meuse.
Het Museum voor Oudere Technieken in Grimbergen heeft een grote collectie Belgische handelscatalogi on line, waaronder: RCB 0029.07 Cockerill Het gaat alleen om een mooie foto van een loc met verticale ketel uit 1919; RCB 0086.01 Canon-Legrand met rollend materieel voor smalspoor; RCB 0284.02 Couillet (UMH): een zeer uitgebreide stoomloc catalogus uit 1923; RCB 0334.02 Carels Frères catalogus uit 1906 met (weinig) stoomlocomotieven. RCB 1003.06 De patent Moës-dieselmotor is de motor der toekomst, omdat deze de allereenvoudigste is (Het MOT heeft meer Moës catalogi, maar niet over locomotieven) Hier zijn Belgische industrielocs te zien, onder andere een “koe met kalf”. Een fraai filmpje is gewijd aan de Cockerill met verticale stoomketel van de Museum Buurtspoorweg (MBS) in Haaksbergen. Lawrie
Goes Loco Episode 6: gaat om een in het Verenigd Koninkrijk
dienstvaardig gerestaureerde Cockerill stoomloc met
verticale ketel, van het type
IV, gebouwd in 1906 en in dienst bij de Mid-Suffolk
Light Railway. De handrem werkt maar met één remblok op één wiel. De loc is
naar Engels gebruik van een vacuümrem voorzien, maar het onderhouden van het
vacuüm kost zoveel vermogen dat de loc maar één rijtuig kan trekken en beremmen. Hier staat heel veel informatie over de tweeassige Cockerill diesellocs. Deze link geeft uitgebreide informatie (met een tekening) over loc 34 van de Oranje Nassau Mijnen. Dat was een Cockerill dieselloc op draaistellen, die elk dezelfde asvolgorde (met koppelstangen en blinde as) hadden als de bovengenoemde Cockerill tweeasser.
Klik voor informatie over de Belgische locomotieffabriek Moës. Door op een foto te klikken verschijnt meer informatie over het desbetreffende type. In 2016 verscheen er een nieuwe, geheel aan Moës gewijde Nederlandse website. Een Belgisch verhuurbedrijf voor industrielocs is Rentaloc. Dit produceert ook rail-wegvoertuigen, waaronder de UCA-TRAC. Ook de firma Mol levert (onder andere) rail-wegvoertuigen (Mol hanteert de term Spoor-weg voertuig). Duitsland: leveranciers van
tractiematerieel in het voormalige Oost-Duitsland
Zie hieronder
voor veel informatie (leverlijst, technische gegevens, foto’s) over |
|||||||||
|
- |
|||||||||
|
- |
|||||||||
|
- |
alle Oostduitse V100-en Klik voor de webpagina met V100-en in Nederland. |
||||||||
|
Duitsland (inclusief het voormalige
West-Duitsland): leveranciers van tractiematerieel Klik voor foto’s, films
en geluid van Vuurloze stoomlocs in Duitsland. Jens Merte geeft zeer veel informatie over fabrikanten van locomotieven (vooral in Duitsland) en hun producten. Hier staan foto’s van merkwaardige antieke motorlocs. Deze link gaat in eerste instantie over een door het Britse Ruston in 1917 nagebouwde Deutz smalspoormotorloc. Om de sterke gelijkenis met Deutz aan te tonen worden interessante tekeningen van Deutz, Oberursel en Montania benzinelocs uit de kast gehaald. De website www.deutsche-kleinloks.de bevat gegevens van alle Köf’s (Leistungsgruppe I t/m III). www.loks-aus-kiel.de
gaat over in Kiel gefabriceerde locs, onder andere van DWK, MaK en Vossloh. www.rangierdiesel.de gaat vooral over de andere Duitse locomotieffabrieken. Genoemde drie websites zijn ook voor het Nederlands industriespoor interessant omdat industrielocs in Nederland vaak nieuw dan wel gebruikt uit Duitsland komen. Er staan ook in Nederland genomen foto’s op, uitsluitend normaalspoor. Nebenfahrzeuge behandelt draisines en
Rottenkraftwagen. De website http://www.zweiwegefahrzeug.de/ is een forum over onder andere rail-wegvoertuigen. Een filmpje toont een stokoude, maar in 2010 nog actieve AEG Eloc met dubbele wielflenzen. Daarvan bestaat ook een fotoserie met achtergronden. Klik voor een website gewijd aan de locomotieffabrikant Diema. De aldaar genoemde links naar Kröhnke en Hatlapa doen het anno 2020 niet, maar die naar Diema is zeer informatief. Anno 2023 doet ook de link naar Diema het niet meer. Op deze website staan onder andere folders van Deutz en Ilsenburg (= Fürst Stolberg Hütte). De link Orenstein-und-Koppel-Aktiengesellschaft leidt naar 191 foto’s, voornamelijk in en om de fabriek. Op de website van de Deutsche Fotothek kan men onder de knop Person/Körperschaft ook uit andere benamingen zoals "orenstein und koppel ag" kiezen, wat dan tot weer andere foto’s leidt. Vele foto’s van elektrische smalspoorlocs van Arthur Koppel zijn te vinden op via link en de daarbij behorende deel 2 en deel 3, zelfs op 40 cm spoor. Hier stond een link naar Newag in Oberhausen (niet te verwarren met de Poolse fabriek met dezelfde naam). Newag verhandelde en renoveerde locomotieven. Op beperkte schaal (van 1991 tot 2008 vier stuks) werd nieuw gebouwd. Newag ging in 2018 failliet Op de al genoemde website van de Deutsche Fotothek kan men diverse folders vinden door als zoekwoorden in te vullen Prospekt, gevolgd door de naam van een fabrikant, bijvoorbeeld Vollert. In dit voorbeeld vind men liersystemen, rangeerrobots en traversen. Deze webpagina behandelt kipkarren volgens DIN normen (zie ook de verwijzing naar Teil 2 onderaan). Wel eerst een gebruikersnaam en wachtwoord aanmaken, daarmee inloggen en dan nogmaals op de link klikken. Een andere webpagina over kipkarren staat hier. Folders, handleidingen en dergelijke van veel types smalspoor motorlocs staan op een website van Frank Engel/Feldbahn Wolters en op de website van Feldbahn-Museum 500 e.V. (hier). Duitsland: draaischijven De link leidt na enig naar onderen scrollen naar een tweesporige draaischijf. De twee normaalsporen lopen parallel, zodat de draaischijf ook als traverse kan worden gebruikt door een halve slag te draaien. Meer over de mogelijkheden en toepassingen van dit soort draaischijven staat hier. Deze webpagina laat zien hoe men een wagen op draaistellen op een te kleine draaischijf kan draaien. |
|||||||||
|
Frankrijk: leveranciers van
tractiematerieel Militair
smalspoor in Frankrijk tijdens de Eerste Wereldoorlog Deze link gaat over Whitcombs op
Frans smalspoor. Ook zijn
er twee bij Spoorijzer in Delft genomen foto’s te zien, maar die foto’s waren
al bekend. Deze link handelt over de Wereldtentoonstelling van 1889 in Parijs. Er komen onder andere interessante stoomloctypes aan bod, zoals en de Mallets op het Decauville spoor en de Péchot-Bourdon dubbelloc. |
|||||||||
|
Een door de Franse fabriek Pétolat in licentie gebouwde Deutz PME heeft een zeldzame, maar handige positie voor de slinger. Een catalogus uit 1920 laat zien dat Renault behalve auto’s ook onder ander motorlocs, persluchtlocomotieven en draisines bouwde. Benzine-mechanische
normaalspoorlocomotief van Renault → |
|
||||||||
|
|
← ACM (ook Arcomat genoemd) bouwde merkwaardige lage-vloer-rangeerlocs met 6 tot 12 wieltjes zonder
doorgaande as. Verspreid over de webpagina’s (pp. 9, 16, 17, 21, 45, 73, 74, vooral 76, 77, 78, 114, 152, 186 en 264) staan foto’s en informatie. Daaruit blijkt dat in de jaren ’80 van de twintigste eeuw 50 tot 60 van deze locs gebouwd zijn, met gebruik van onderdelen van Massey-Ferguson landbouwtractoren. |
||||||||
|
Indonesië Suikerriettreinen
in Indonesië Italië: leveranciers van
tractiematerieel Wat betreft de Italiaanse fabrikant Ranzi: Giulio Cesare Ranzi opende in 1923 een machinefabriek in Legnano. In de glorietijd werkten er zo'n 500 man die
dynamometers (om gelijktijdig het koppel en de rotatiesnelheid van een
draaiende machine te meten) en textielmachines produceerden. Zijn zoon Ubaldo Ranzi kwam met ontwerpen
op velerlei gebied. Pas in 1955 werd begonnen met de productie van dieselmechanische (rangeer)locs. Maar in 1968 stierf Ubaldo Ranzi en ging het
bedrijf failliet. De locs waren bijzonder. De
(centrifugaal)koppeling bestond uit een trommel op de motoras
met daarin een ronddraaiende rotor op de uitgaande as. De koppeling was
gevuld met een metallisch poeder. Als
de trommel snel draaide bewoog het poeder naar de binnenkant van het
cilindrische oppervlak van de trommel, waardoor er min of meer een verbinding
tussen de trommel en de rotor ontstond. Een andere bijzonderheid was de brede
cabine die plaats bood aan 2 bedieningslessenaars. De fabrikant van industrielocs ABL (Antonio Badoni in Lecco) ging in 1993 failliet en beleefde in 1998 een doorstart als Badoni Ltd. IPE Locomotori (tegenwoordig IPE Locomotori 2000) in Nogarole Rocca (Verona) reviseert en verhuurt particuliere locomotieven. Ook worden nieuwe locs gebouwd. Groot Brittannië: leveranciers
van tractiematerieel Industrielocs in het Verenigd Koninkrijk: hier is van
alles te zien, ook vuurloze locs, spoorrailkranen
en zelfs een in 1937 door Beyer & Peacock
gebouwde Garratt stoomloc
in actie bij de Britse kolenmijn Baddesley Colliery die een steile spooraansluiting had. Deze loc
staat thans in het Bressingham Steam
Museum. De Britse firma Sentinel bouwde bijzondere stoomlocs met een verticale ketel, een stoommotor, twee versnellingen en kettingaandrijving. In Nederland hebben deze bijzondere locs nooit gereden. Zie deze webpagina. Lawrie Goes Loco Episode 12: toont een Simplex
van het type met een gebogen frame die
na WO I omgebouwd is tot dieselloc. Het is een
voorloper van de Simplexen (met een recht frame) die in Nederland gereden
hebben; zie bijvoorbeeld hier. De Moseley Railway Trust geeft informatie over Simplex en Ruston & Hornsby locomotieven. Deze Engelse link leidt vooral naar informatie over Ruston & Hornsby locs, zowel voor smal- als normaalspoor. Rustonregister bevat veel mooie foto’s van diverse Ruston & Hornsby loctypes. Lawrie Goes Loco Episode 18: The War
Department Loco that's been all over the world! Dit gaat over een dieselloc van hetzelfde type als de ex-NS 162 van de Stichting 162, die nu in het Nederlands Transport Museum in Nieuw-Vennep staat. De beelden zijn fraai opgenomen bij de Chatham Dockyard. Oostenrijk Hier is een bijzonder locje op draaistellen uit 1951 te zien van de toch al bijzondere locomotieffabrikant Gebus. Op een webpagina over de locomotieven van Voest in Linz (Oostenrijk) staan in Nederland vrij onbekende locomotieven zoals die van de Oostenrijkse fabrikanten Jenbach en SGP Floridsdorf en “Toasters” van O&K / Krauss Maffei. In een film over het Oostenrijkse ijzer en staalbedrijf Donauwitz in 1974 wordt elke interne vervoersstroom toegelicht. Het lijkt wel alsof men overal aparte oplossingen voor heeft uitgedokterd: normaalspoor met een moderne Moyse loc en stoomlocs en smalspoor met stoomlocs, maar ook met E-locs onder bovenleiding. Op een flickr site met foto’s van Gmeinder locs, staan diverse foto’s van de locs van de Rotterdamse Metro (zie ook hier en daar) en van Gmeinder 5589 die in 1982 haar loopbaan in Delfzijl begon en sinds 2014 door Bemorail verhuurd wordt (zie ook hier). Rusland Volgens deze link werden er ook in Rusland tractorloks gebouwd. Verenigde Staten: leveranciers van tractiematerieel
Deze webpagina belicht vanaf 1912 speciaal voor de Pennsylvania Railroad gebouwde rail-wegvoertuigen. De website van Trackmobile gaat om Amerikaanse monsters en niet om de bescheiden 4TMC en 45TMC Trackmobiles zoals Spoorijzer en Noordned die produceerden. Zie hier voor een video van zo’n gevaarte. Op deze Amerikaanse website rangeert vanaf 28’ een Tracmobile Titan rail-wegvoertuig. Daarna is het de beurt aan een Wabco Shuttlewagon, ook een groot rail-wegvoertuig dat in Europa niet voorkomt. Verenigde Staten: sporenplan De Bronx Terminal in de USA was een uniek eilandbedrijf bestaande uit twee krappe ovaaltjes om een goederenloods met daarop aansluitend raccordementen, opstelsporen en sporen naar een spoorpont. Het leek een slecht ontworpen modelbaan, maar het was werkelijkheid. Zwitserland: leveranciers van
tractiematerieel Deze link leidt naar foto’s uit omstreeks 1918 van Zwitserse acculocs. Hier staan acculocs van Brown, Boveri & Cie (BBC), soms uitgevoerd als zelfrijdende wagen. Klik voor een website van een handelaar in gebruikte industrielocomotieven. Het aardige is dat niet alleen van de te koop staande locs, maar ook van de verkochte en zelfs van de gesloopte locs foto’s en gegevens te zien zijn. Meer dan één (buiten)land Hier worden twintig veldspoorfabrikanten besproken (naar onderen scrollen voor de lijst). Dit Duitse forum is gewijd aan rail-wegvoertuigen. Er zijn ook diverse folders op te vinden. Dit is
een website met rangeerlocs (diesel, stoom, elektrisch) in
een groot aantal landen, waaronder Nederland en België. Er zijn heel
bijzondere types bij. Deze link betreft oude motorlocomotieven voor brandstoffen als benzol en paraffine. |
|||||||||
|
|
|||||||||
|
Met dank aan: |
Rogier Bennebroek, Pierre de Greeuw, Kees Plug, Jan Roos, Erikjan Sachse en Hans Scherpenhuizen. |
||||||||
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|||||||
|
{ |
|||||||||
|
Terug/verder naar: |
|||||||||
|
|
Links industrieële normaalspoorbedrijven Links industrieële smalspoorbedrijven |
||||||||
|
|
|
|
|||||||
