Welkom Inhoud Inleiding Andere tractie Spoorwijdte Producenten Import & handel Eigenaars Materieel Links Contact ► Nieuw ◄ ► Zoeken ◄

Stoomtractie smalspoor

Stoomtractie normaalspoor

Motortractie smalspoor

Motortractie normaalspoor

Links: Informatiebronnen gerangschikt per land laatst gewijzigd: 05-08-2021

Nederlandse Websites

De Nederlandse Museummaterieel Database geeft onder andere informatie over materieel bij industriële smalspoormusea. Ook industrielocs van andere museumorganisaties zijn er te vinden. Het Nationaal Register Railmonumenten kan als “monumentenlijst” voor trams en treinen gezien worden. Dat geldt ook voor industriespoor. Klik in de linkerkolom op zoeken en vul bijvoorbeeld bij producent Spoorijzer in (of bij objectaanduiding: kipkar) en klik helemaal onderin op zoeken.

Er zijn NVBS online wisselexposities gewijd aan Nederlands fabrieksspoor in het algemeen en aan het Deventer Industriespoor

In de beeldbank over de Tweede Wereldoorlog staat een vroege en fraaie kleurenfoto van de amateurfotograaf Hustinx en een foto van de kade van de veerpont Dokkum - Schiermonnikoog met daarop een smalspoor stoomloc. Vul in de beeldbank over de Tweede Wereldoorlog bijvoorbeeld smalspoor als zoekterm in en er verschijnen onder andere foto’s het smalspoor (met stoomloc) van kamp Westerbork. Niet vermeld wordt dat het gaat om fragmenten uit een film over Kamp Westerbork. In het Beeldarchief van Rijkswaterstaat is het een gezoek om de spoorse foto’s eruit te vissen, maar het resultaat is vaak zeer de moeite waard. De website www.geheugenvanNederland.nl biedt diverse mogelijkheden. Ga zelf op zoek of klik bijvoorbeeld op de fotocollectie van Stork en klik vervolgens onderin de dan verschijnende pagina op “zoeken in de collectie” en vul bijvoorbeeld de zoektermen locomotief of hijskranen (voor spoorrailkranen) of emplacement in om te zoeken in de meer dan 10.000 foto’s van Stork in Hengelo. Of klik op Zuiderzeewerken en klik vervolgens onderin de dan verschijnende pagina op “zoeken in de collectie ” en gebruik daarna bijvoorbeeld weer de zoektermen locomotief of locomotieven (dit geeft verschillende uitkomsten) of smalspoor. Ook staat hier de collectie Spoorwegen in Beeld van het Spoorwegmuseum. Ga Het Na is de beeldbank en ook de ingang tot de archieven van het Nationaal Archief. Verrassend is de fotocollectie van het Rijksmuseum. Op in Nederlandsch Indië genomen foto’s zijn vaak producten van de Nederlandse industrie te zien, zoals stoomlocs van Backer & Rueb (zoek eens op het merkwaardige woord suikerlocomotief !) en railauto’s van Simplex. De Suikeronderneming Djatiroto had er in 1917 een groot aantal, zowel motordraisines als ook trapdraisines, met een eigen remise. Zoek bijvoorbeeld op motorlorrie. Er zijn ook in Nederland genomen foto’s van industriespoor. Tik bijvoorbeeld in Aanleg Noordzeekanaal. Er verschijnt onder andere een foto met twee Nelson boxtanks.

De volgende websites geven informatie over verdwenen spoorlijnen en railmonumenten:

· Op dood spoor

· Railtrash

· Uitgerangeerd

Op topografische kaarten is vaak industriespoor te zien. De website topotijdreis presenteert op een handige manier topografische kaarten in de loop der tijden: op een kaart van Nederland kan men op het gewenste gebied inzoomen. Vervolgens kan met een schuifbalk het gewenste jaartal gekozen worden. Door het bewegen van de schuifbalk is snel te zien wat er veranderd is. Natuurlijk werd er niet elk jaar een nieuwe kaart gemaakt, dus veranderingen werken vaak met vertraging van jaren in de kaarten door. Als voorbeeld: kaartfragment met het eilandbedrijf van het voormalige Nedstaal in Alblasserdam →

Het AHN (Actueel Hoogtebestand Nederland) kan gebruikt worden om voormalige spoortracés te vinden.

Nederlandse kranten en andere periodieken Het tijdschrift Op de Rails is digitaal op trefwoord te doorzoeken (onder de kop digitale jaargangen). NVBS leden kunnen de gevonden artikelen als .pdf downloaden. Bovendien bevat elk decembernummer een register van het afgelopen jaar. Het tijdschrift Railhobby biedt via de website een digitaal register van oude jaargangen. De website De Spoorzoeker (aldaar onder de kop informatiebronnen) geeft een groot deel van de inhoudsopgave van RM (+ voorgangers Stoomkroniek en Railkroniek) en bovendien het Spoorwegjournaal en het Matblad. Klik voor de personeelsbladen en jaarverslagen van Staatsmijnen en DSM, met zoekfunctie. Ander personeelsbladen, jubileumboeken en dergelijk zijn vaak te vinden bij het Nederlands Economisch Historisch Instituut. Veel kranten (t/m 1995), boeken en tijdschriften (1850-1940) zijn digitaal in te zien via de website Delpher van de Koninklijke Bibliotheek. Er zijn handige zoekmogelijkheden. Zo kan het zoeken beperkt worden tot bijvoorbeeld advertenties of foto’s met bijschrift. Waarschuwing:

-

Delpher bevat sinds 15 maart 2017 ook externe krantenbanken. Dat wil zeggen via Delpher zijn krantenbanken bij andere Nederlandse archieven te doorzoeken. Dat is handig, maar (nog) niet alle gedigitaliseerde Nederlandse kranten zijn zo te bekijken. Bijvoorbeeld het Eindhovens Dagblad is alleen digitaal in te zien bij het Regionaal Historisch Centrum Eindhoven, De Gelderlander bij het Regionaal Archief Nijmegen en het Haarlems Dagblad bij het Noord-Hollands Archief. Weer andere kranten zijn in te zien via www.archieven.nl

-

Het zoeken op woorden in kranten gebeurt via een programma dat letters herkent. Als één letter in een krant wat misvormd of slecht gedrukt is, zou een krantenlezer waarschijnlijk toch wel zien wat het bedoelde woord is, maar dan kan het programma het gezochte woord niet vinden.

-

Van sommige kranten kunnen jaargangen ontbreken.

Een interessante mogelijkheid van Delpher is het doorzoeken van oude telefoonboeken (tot 1945). Kies hiervoor op Boeken Basis en vul als zoekterm in "naamlijst voor den interlocalen telefoondienst". In deze link is een en ander al gedaan. De zo gevonden telefoonboeken tellen elk vele honderden pagina’s, maar die hoeven niet stuk voor stuk doorgebladerd te worden: in de linkerkolom kan een zoekterm worden opgegeven.

Nederlandse Archieven www.archiefnet.nl geeft links naar een groot aantal Nederlandse archieven. www.archieven.nl is een samenwerking van een aantal (niet van alle !) Nederlandse archieven. Men kan in alle aangesloten archieven tegelijk digitaal zoeken. Nederlandse Oudheidskamers, Heemkundige Verenigingen / Kringen

Er bestaan talloze locale verenigingen onder namen als Oudheidkamer, Oudheidkundige Kring, Heemkundige Vereniging, etc. Vaak bezitten zij interessante informatie over plaatselijke fabrieken. Vanwege hun aantal kunnen ze hier niet worden opgesomd. Daarom als voorbeeld de beeldbank van Het Erfgoed Rijssen-Holten. Invullen van de zoekterm Locomotief levert onder andere foto’s van vuurloze locomotieven en draaischijven van de jutefabriek Ter Horst in Rijssen: Laadstation van Ter Horst en Co in het Engelsewark aan de Wierdensestraat. Op de voorgrond de draaischijf waarmee de locomotief en wagons konden worden gedraaid [Rijssens Museum] → Rechtsonder is de boom te zien waarmee de draaischijf werd gedraaid. De wagens dragen nog geen hoekmerktekens, maar al wel NS-opschriften. De foto moet daarom dus tussen 1923 en 1932 zijn opgenomen. Op de website ‘n Stoom is sprake van drie draaischijven. In 1965 waren dat er twee. Onverwachts staat er aanvullende informatie op een ander deel van dezelfde website:

Op genoemde website staan namelijk ook enkele locale kranten en het personeelsblad Het Anker van Ter Horst (alles gedigitaliseerd !). ← Het Anker 01/10/1948

Industrieel Erfgoed De Federatie Industrieel Erfgoed Nederland (FIEN) overkoepelt organisaties op dit gebied. Op de website staan onder andere de 54 aangesloten organisaties, recente publicaties en activiteiten. Sommige locale verenigingen zijn zeer actief, zoals de Stichting Industrieel Erfgoed Deventer, die onder andere een tijdschrift en boeken uitgeeft en op de website een bedrijvendatabank voor Deventer en omstreken heeft.

Buitenlandse tijdschriften Van het Franse tijdschrift Rail et Industrie is een recent nummer gratis in te zien en kan de inhoud van eerder verschenen nummers bekeken worden. De Britse Industrial Railway Society geeft het tijdschrift Industrial Railway Record uit. Interessant is dat alle uitverkochte nummers als .pdf gratis zijn in te zien, ook voor niet leden. Zie hier. Enkele voorbeelden van te downloaden artikelen zijn:

No.8  December 1965   No.14 June 1967 No.16 December 1967 No.25 June 1969

The French Vertical Boilered 0-4-0 Shunter Planet Locomotives An Industrial Monorail (van fabrikant Road Machines) Industrial Locomotives Overseas (9): Holland (deels stoom !)

Ook in Zweden bestaat een vereniging voor industriespoorhobbyisten. Klik voor de website en een nummer van het tijdschrift. Hier helpt men gratis bij het vertalen.

Buitenlandse websites Het forum Historische Bahn van het tijdschrift Drehscheibe kan via de zoekfunctie veel informatie geven. De zoekfunctie wordt pas na inloggen zichtbaar. Standaard worden alleen de nieuwe bijdragen van de laatste drie dagen doorzocht, maar dat is makkelijk in te stellen op alle bijdragen.

Met dank aan:

Pierre de Greeuw, Kees Plug, Jan Roos, Erikjan Sachse en Wytze Wijbenga.

{

Nieuw Home Inhoud

Terug/verder naar:

Nieuwe links Links materieel

Links industrieële smalspoorbedrijven Links industrieële normaalspoorbedrijven