Welkom Inhoud Inleiding Andere tractie Spoorwijdte Producenten Import & handel Eigenaars Materieel Links Contact ► Nieuw ◄ ► Zoeken ◄	Stoomtractie smalspoor			Stoomtractie normaalspoor		Motortractie smalspoor		Motortractie normaalspoor
	Boeken	Aanvullingen			Tijdschriften	Raadsels	Loctypes		Modellen
	Schöma types CFL20 en CFL30DR geplaatst: 09-07-2020, laatst gecorrigeerd en aangevuld op 08-02-2024.
	↑ Schöma type CFL30DCR [1] ↑ De hoofdmaten (lengte 4,44 m, breedte 2,8 m, hoogte 2,75 m en radstand 1,8 m)gelden voor alle Schöma types beginnend met CFL20 en CFL30 [2] Dit grappige kleine locje heeft een motorvermogen van 22 of 34 pk en een gewicht van 6 tot 7,5 ton. In Nederland hebben vanaf 1974/75 Schöma’s gereden van de zeer verwante types CFL30DR en CFL20DCR.
	De betekenis van de eerste 3 letters in de type-aanduiding is: C: cardanassen Dat is best bijzonder voor zo’n klein locje uit begin jaren 1960. Uit een folder van de CFL30DCR [3] → De fotograaf staat het dichtst bij de vooras. F: Flüssigkeitsgetriebe (hydraulische transmissie) L: Lokomotive De laatste letter R staat voor Regelspur (normaalspoor). De nog niet behandelde letters worden verklaard onder opm. a.
	Het getal achter CFL geeft de orde van grootte van het motorvermogen in pk. Eenduidig is die aanduiding niet. Als voorbeeld staan hieronder de voorbladen van twee folders van het type CFL30DCR [3]. Ze zijn bijna gelijk, maar op de ene staat 22 PS (Duits voor pk) en op de andere 34 PS.
	Deutz F2L 812 2 22 2000 16				Motor Aantal cilinders Vermogen in pk, bij toerental in rpm Hoogste snelheid in km/uur		Deutz F3L 812 3 34 2300 18
	De krachtigste motor heeft een cilinder meer en bereikt het maximale vermogen bij een hoger toerental. Omdat de overbrenging en de wieldiameter (550 mm) van het 22 pk en de 34 pk type gelijk zijn en het 34 pk type op een hoger toerental loopt, is daarvan de maximum snelheid hoger. De type-aanduiding geeft vaker aanleiding tot verwarring (opm. b).
	Toevallig verbleven voorbeelden van de types CFL20 en CFL30 enkele jaren zusterlijk naast elkaar in een hal van de firma ODS in Hendrik Ido Ambacht (onder andere importeur van Schöma), in afwachting van een revisie en een nieuwe gebruiker. Onderstaande foto werd daar op 18-09-1986 gemaakt:
	CFL20DCR ↑				Type		↑ CFL30DR
	6				← Gewicht in ton →		8
	2651				← Fabrieksnummer →		2436
	1963				← Bouwjaar →		1961
	1974 - 1983: Dow Terneuzen 1983 -1987: ODS 1987 - 2013: Namascor Moerdijk 2014 - heden: Labee Moerdijk				← Levensloop in Nederland →		1975 - 1977: Demka Utrecht ? - 1986: GEM Botlek 1986 - > 1995†: ODS
	De linker loc ziet er wat moderner uit, met boven afgeschuinde cabinezijwanden, grotere ramen en een schoorsteen in plaats van een uitlaatpijpje. Dat zal meer een kwestie zijn van het latere bouwjaar dan van het verschil in type. De schrikstrepen op de bufferplaten zijn ten opzichte van elkaar gespiegeld.
	Schöma 2436 (1961) De loc werd jarenlang door Schöma in Diepholz (D) zelf gebruikt. De loc is bestemd voor de firma Oving (later ODS) in Hendrik Ido Ambacht en staat ter inklaring te Utrecht op 13-06-1975. Foto J.A. Bonthuis → De loc ging naar de Staalgieterij (SMDK) van de firma Demka in Utrecht [2]. Maar Demka sloot de Staalgieterij al in 1977. Via ODS in Hendrik Ido Ambacht kwam de Schöma in een onbekend jaar bij de Graan Elevator Maatschappij (GEM) in de Botlek.
	Bij de GEM in de Botlek rangeerde de loc met graanwagens. Schöma 2436 bij de Graan Elevator Maatschappij in de Botlek op 14-04-1984. Foto: Pierre de Greeuw → De kleine loc kon hier maar twee wagens trekken. Dat is niet verrassend: volgens het trekkracht diagram [3] kon de CFL30 een treingewicht van circa 200 ton trekken (opm. c) en één geladen vierasser kon indertijd maximaal 80 ton wegen. Op 01-04-1986 - leverde (weer) ODS een Köf II met meer trekracht. De Schöma stond vervolgens enkele jaren in een hal bij ODS; zie de bovenste foto uit 1986.
	Later verhuisde ze naar het buitenterrein: Schöma 2436 bij ODS in Hendrik Ido Ambacht op 22-12-1995. Op de achtergrond de brug over de Noord. Foto: Toon Steenmeijer → Toen een vierde gebruiker niet kwam opdagen werd de loc gesloopt.
	Schöma 2651 (1963) Na een Duitse eerste eigenaar volgde Dow in Terneuzen tot 1983. Daarna gaf de handelsonderneming Argentra de loc in consignatie bij ODS. In 1986 was ze kortstondig voor proeven bij Walda in Hoensbroek (opm. d). In 1987 kwam de loc in dienst bij Namascor in Moerdijk, een dochter van (toen) Hoogovens. Ze rangeerde zowel met 3 eigen wagens als met de schaarse via de spooraansluiting ontvangen wagens. Namascor, Moerdijk, 21-07-2006. Achter de loc zijn eigen wagens te zien met staalplaten. Foto Gerard de Graaf → .
	Namascor werd op 01-04-2013 gesloten. Het bedrijfsterrein en de gebouwen van Namascor werden op 14-09-2014 verdeeld tussen ZHD Stevedores en Labee Group Moerdijk. Bij de nieuwe activiteiten van Labee stonden de loc en eigen wagens kennelijk in de weg, want die werden buiten gezet:
	↑ Oostelijke Randweg Moerdijk, augustus 2016. Bron: Google Streetview ↑ Achter de loc staan 1 tweeassige en 2 drieassige platte eigen wagens, bedoeld voor intern transport loodrecht op de kraanbanen. Medio 2020 blijken de wagens verdwenen te zijn. De loc staat nog steeds achter het hek.
	De Labee Group heeft het voormalige Namascor terrein aangekocht met de bedoeling daar alle logistieke middelen (weg, water en spoor) te gebruiken. De locomotief zou dan ingezet worden bij het laden en lossen van de wagons. In juni 2023 werd de eerste trein van 29 ketelwagens met zonnebloemolie gelost. Daarbij werd de loc gebruikt. Doel is om iedere maand 2 treinen met 29 wagens over de herstelde spooraansluiting te ontvangen. Dat deed Labee al via de LALO in Moerdijk sinds eind 2022. Zie hier voor meer bijzonderheden en foto’s.
	Nog een loc in Nederland Zie hier bij het eerste (= onderste) raadsel. Dat is nog steeds niet opgelost.
	Nog kleiner De hierboven besproken Schöma’s van de zeer verwante types CFL30DR en CFL20DCR waren indertijd de lichtste locs op Nederlands normaalspoor. Er bestonden nog kleinere Schöma’s voor normaalspoor, namelijk de types KDL15 (15 pk) en KDL20 (20 pk) met kettingaandrijving. Locs van deze types hebben in Nederland niet gereden. Wel is een KDL20 in Nederland terecht gekomen en te koop aangeboden; zie hier. Deze loc staat nu als monument opgesteld bij Platenburg Spoorwerken in Schaijk; zie hier.
	Opmerkingen	a)	In de type-aanduiding slaan de letters tussen het getal en de R op het gebruikte type koppelomvormer (Drehmomentwandler): D: Twin Disc koppelomvormer DB: Voith Diwabus koppelopvormer DC: koppelomvormer van het fabrikaat Clark De verschillende mogelijkheden zullen het uiterlijk en de maatschets niet beïnvloeden
		b)	Zie bijvoorbeeld www.rangierdiesel.de en vul bij Suche CFL-30 in. Bij de hits zijn locs met een Deutz F2L812 motor die toch 30 of 31 pk levert, een loc met een Deutz F4L712 motor (met 4 cilinders) die 41 pk levert en een loc met een Daimler-Benz motor.
		c)	Dit gold onder de aanname van een baanweerstand van 0,6 kg/ton voor de wagens en 0,8 kg/ton voor de loc.
		d)	Fedde Walda had een nieuw type wagon uitgevonden voor het Huckepack-vervoer. Hierbij hoorde een terminal met perrons ter weerszijde van een spoor. Het middendeel van de laadvloer van de wagon was hydraulisch draaibaar om een verticale as en werd onder een hoek met het spoor gedraaid, zodat het ene met het andere perron werd verbonden. Daarna reed een truck met oplegger (trailer) van het ene perron naar het andere. Op de juiste plaats werd de oplegger achtergelaten. Daarna reed de truck verder en werd het draaibare middendeel (met de oplegger erop) terug gedraaid. Met dit systeem zou snel geladen en gelost kunnen worden. Bij het constructiebedrijf van Walda in Hoensbroek was 100 meter spoor (met perrons) aangelegd, waarop een prototype van de wagon verkeerde. Een foto van de Schöma met dit prototype staat in het tijdschrift Railkroniek (een voorloper van Railmagazine) 42 (nummer 8/86). Het bedrijf van Walda ging in 1993 failliet zonder wagons verkocht te hebben.
	Met dank aan:	Louis van Delft, wijlen dhr. J.A.P.M. Meyer (ODS) en dhr. Alex Labee.
	Bronnen:	[1]	Bahn-Express (Magazin für Werkbahnfreunde) 1’86.
		[2]	Andreas Christopher, Die Diepholzer Lokomotivfabriken Diema und Schöma, Eisenbahn illustrierte, sept. 1984.
		[3]	Collectie van Toon Steenmeijer.
		[4]	Informatie van dhr. Alex Labee.
		{	Overzicht loctypes motortractie op normaalspoor
	Terug/verder naar
			Nieuw Home Inhoud