Welkom Inhoud Inleiding Andere tractie Spoorwijdte Producenten Import & handel Eigenaars Materieel Links Contact ► Nieuw ◄ ► Zoeken ◄	Stoomtractie smalspoor						Stoomtractie normaalspoor				Motortractie smalspoor				Motortractie normaalspoor
	Zephir (laatst gewijzigd op 04-02-2016)
	De firma Zephir werd in 1969 in Modena (Italië) opgericht en begon met de bouw van trekkers voor vliegvelden en dergelijke. Vanaf 1977 werden ook tractievoertuigen gemaakt; inmiddels staat de teller op circa 2000 stuks. Daarvan zijn een groot deel rail-wegvoertuigen van de types: - Lokotractor (ook geschreven als Locotractor en afgekort als LOK) - Crab In beide gevallen gebeurt de aandrijving op het spoor via wielen met rubberen loopvlakken. Voor de volledigheid wordt nog vermeld dat Zephir ook tractievoertuigen levert die alleen op rails kunnen rijden (Lokom, Kubo), maar die komen in Nederland tot dusverre niet voor.
	De Duitse firma F.E.L.S. Trade + Consult importeerde Zephirs onder eigen naam, in Duitland en ook in Nederland. Na het faillissement van F.E.L.S. werd FSH Gmbh importeur voor Duitsland; inmiddels is dat Rebensburg. De N.V. Jan de Wacker in Schoten (B)werd tijdelijk de importeur voor Nederland; zie ook opmerking a). Sinds 1 januari 2016 is de Nederlandse agent (verkoop, verhuur, onderhoud) de Belgische firma Lokaction.
	Lok(otractor) De Zephir LOK heeft vier wegwielen. Die wegwielen – met dus rubberen loopvlakken - worden ook op het spoor voor de aandrijving gebruikt. De LOK wordt dan door spoorwieltjes in het spoor gehouden.
														Er zijn (anno 2012) negen modellen, met een gewicht/motorvermogen variërend tussen 10 ton/100 pk en 40 ton/485 pk. Anno 2016 is er nog een model meer: de 30.520 met 48 ton/485 pk. Voor alle modellen geldt het volgende: - er zijn vier wegwielen - de breedte A = 2500 mm - de topsnelheid is ~ 25 km/uur. De vijf lichtste modellen (zie de tabel links) hebben vier spoorgeleidewieltjes (middelste plaatje). Voor deze vijf modellen geldt: Radstand P = 4370 mm; lengte L = 6040 mm, hoogte H = 3150 mm. De zwaardere modellen hebben acht spoorgeleidewieltjes (rechter plaatje); daarbij is P = 610 mm. ← Bron: Zephir folder en website
	Type	Lengte (mm)		Gewicht (ton)				Trekkracht (kN)		Vermogen (pk)
	2.60	6040		10				30		110
	4.90	6040		14				50		110
	6.110	6040		16				70		110
	10.170	6040		20				100		173
	13.220	6040		24				130		215
	16.300	7740		29				160		300
	20.300	8240		35				200		300
	20.450	8240		35				200		400
	22.520	8240		40				230		485
	De meeste exemplaren die in Nederland aanwezig zijn (geweest) behoren tot het type Lok 6.110. Voor dit type werd een gewicht van 14 ton en motorvermogen van 100 pk / 74 kW opgegeven. Anno 2012 en ook in 2016 is dat 16 ton, respectievelijk 82 kW / 110 pk. Voor de trekkracht staat onveranderd 70 kiloNewton genoteerd, hetgeen betekent dat op een recht en vlak liggend spoor een trein van 1400 ton behandeld kan worden. Hoogovens (→ Corus → Tata Steel) in Velsen gebruikt sinds 1997 Zephir LOKs van het type 6.110. Een Zephir LOK rangeert aan de derde Rijksbinnenhaven met eigen Hoogovens wagens met rollen staal. Dat staal wordt met de kraan op de achtergrond in een binnenschip geladen. Volgens Jan de Wacker had Hoogovens (later Corus) vijf van deze Zephir LOKs (in dit boek staat abusievelijk zes). Het waren er anno 2010 nog vier en in 2016 nog één. Foto wijlen Hans Wervers, 18-04-1998 ↓→ Daarnaast zijn er sinds 2008 vier Transloks actief als rail-wegvoertuig. Al deze voertuigen worden door Hoogovens (later Corus, nog later Tata) gehuurd van Van Santen Hijsmij. Die firma bood op haar website medio 2010 hun Zephir LOK met vlootnummer H339 en chassis nr. 7207309-1500 uit 1997 te koop aan. In 2014 stond die Zephir nog steeds te koop, maar ook chassis nr. 7207309-1501 uit 1997.
													De naam Zephir staat bovenin de voorruit; het logo is midden onder de voorruit aangebracht. Zowel onder de voorruit als onder de zijruit is te zien dat het om het type LOK 6.110 gaat. Erachter staat het vlootnummer H340 van Van Santen Hijsmij. Dat is de firma die de LOKs aan Corus (→ Tata Steel) verhuurt. Op het onderste, blauwe gedeelte is de naam FELS te zien. Voluit betreft het F.E.L.S. Trade + Consult GmbH te Grünsfeld (D), waarbij F.E.L.S de afkorting is van Flurförderzeuge, Elektro-Fahrzeuge, Lokotraktoren & Service. F.E.L.S. stond met Zephirs op de Innotrans in 2004; anno 2010 bleek F.E.L.S. failliet te zijn. De Zephir LOKs bij Corus zijn voorzien van halfautomatische SA3 koppelingen.
													← Frank Schouten fotografeerde op 18 juni 2010 een LOK 6.110 bij Broekman Special Products in Rotterdam Rozenburg. Het uiterlijk verschilt van dat van de (oudere) LOKs bij Corus, onder andere wat betreft het hekwerk, de plaatsing van de trappen en de raamindeling van de deur. Zowel de LOK als het bedrijf hebben een geschiedenis: het bedrijf heette tot in 2008 Gevelco; daarvoor was op deze locatie Bell Lines gevestigd. De LOK was van 2006 tot medio 2010 verhuurd aan de Pernis Combi Terminal (PCT; voorheen v/h Vopak Distripak) aan de Butaanweg in Rotterdam Pernis. De kleuren waren bij PCT als die van de LOKS bij Corus. Er was toen sprake van een Zephir E2000, terwijl de Eurotract 2000 toch de type-aanduiding van Rail Route Europe is. Bij PCT rangeert nu een ex-DB Köf III. Op zijn beurt vervangt de LOK bij Broekman een oude Moyse loc.
	In mei 2012 is bij European Bulk Services (EBS) aan de Elbeweg in de Rotterdam-Europoort een Zephir van het type 10.170 (met dezelfde afmetingen, maar zwaarder dan type 6.110) in gebruik genomen. Zie hier voor een foto en daar voor een video.
	In 2015 arriveerden bij Tata Steel via importeur Pols Zuidland twee nieuwe Zephirs, nu van het zware type 20.300. Eén daarvan stond – compleet met het logo van verhuurder Van Santen – al op de Innotrans 2014 in Berlijn. Zephir type Lok 20.300; fabrieksnummer 2537; Innotrans 2014, Berlijn, 24-09-2014, foto Michael Vogel → Dit type heeft voor elk voorwiel en achter elk achterwiel twee spoorgeleidewieltjes (voor de hierboven besproken lichtere types is dat één). Als wegvoertuig is deze Zephir met een asbelasting van 17,5 ton bijzonder zwaar: op de openbare weg is maximaal 10 ton toegelaten (toch is dit nog niet het zwaarste Zephir type). De maximale snelheid op de weg is (net als bij alle andere Zephir Lokotractors) 25 km/uur.
	Crab
													← De enige Crab 2000 E in Nederland rijdt bij de in 2007 geopende werkplaats van Connexxion in Amersfoort Bokkeduinen. Nico Lollinga maakte alle hier getoonde foto’s op 25-09-2007. Er is één spoor dat de hele werkplaats doorloopt en op een stootblok eindigt. Zoals de naam suggereert, staan de wegwielen loodrecht op de spoorwielen. De spoorwielen hebben rubberen loopvlakken. Aan de hier zichtbare zijkant is een automatische koppeling gemonteerd voor de Protos treinstellen van Connexxion. De aandrijving geschiedt met elektromotoren, die uit accu’s worden gevoed. Op de weg zijn motorvermogen en maximum snelheid 6 kW en 8,8 km/uur; op het spoor 12 kW en 6 km/uur. Het gewicht is 4,8 ton en de trekkracht 25 kN, waarmee een trein van 500 ton bewogen kan worden. ← De Crab 2000E is als wegvoertuig een driewieler, met één aangedreven wiel onder de cabine. De bestuurder kijkt bij gebruik als wegvoertuig uiteraard vooruit op de weg, met als consequentie dat hij bij gebruik als railvoertuig dwars op het spoor zit. Aan de hier zichtbare zijkant is geen automatische koppeling nodig.
	Uit de fabrieksplaat blijkt dat de Crab in 1998 (onder fabrieksnummer 1571) gebouwd is en dus niet nieuw in Amersfoort gekomen is. De Crab is iets zwaarder (5,2 ton) dan volgens de hierboven vermelde gegevens. Toch is de trekkracht lager dan volgens de folder, namelijk 20.000 (in plaats van 25.000) Newton ofwel circa 2000 kilogram. Van dit laatste getal komt de type-aanduiding Crab 2000 →
												← Er bestaan ook andere types Crab dan de 2000E, bijvoorbeeld de zwaardere 3000E. Hiernaast staan de afmetingen van beide types. Bron tekening: folder van Zephir. De E in de type-aanduiding slaat op (batterij) elektrisch. Bij gebruik in een werkplaats is een voordeel dat er geen uitlaatgassen zijn. Volgens Jan de Wacker is er ook een dieseluitvoering.
	Opmerkingen		a)			Jan de Wacker had (juli 2010) ook nog een Zephir 6.110 voor de verhuur in zijn magazijn staan. Anno 2018 staan nog steeds Spoor/weg (tweeweg) rangeer-locotractors op de website van Jan de Wacker. De fabrikant wordt niet genoemd, maar uit de vele afbeeldingen blijkt dat dit Windhoff is. In 2020 blijkt op hetzelfde adres in Schoten D-Cargo in onder andere railwegvoertuigen en Windhoff locomotieven te handelen.
			b)			De Franse firma Rail Route Europe levert de Eurotract. Die lijkt als twee druppels water op de Zephir LOK, maar de naam Zephir komt op de Eurotract niet voor. Zephir noemt Rail Route Europe als dealer in Frankrijk en België.
	Zie ook:		www.zephir.eu met videofilmpjes van de Zephir producten in verschillende talen www.railrouteeurope.com ook met video’s; uitsluitend in het Frans.
			{		de pagina Andere tractie
	Terug/verder naar:
					Nieuw Home Inhoud