Welkom Inhoud Inleiding Andere tractie Spoorwijdte Producenten Import en Handel Eigenaars Materieel Links Contact ► Nieuw ◄ ► Zoeken ◄

Stoomtractie smalspoor

Stoomtractie normaalspoor

Motortractie smalspoor

Motortractie normaalspoor

Locospoor

In 1946 werd C.V. Locospoor opgericht door directeur Ernst Lövinsohn en procuratiehouder Theodorus Johannes Ludovicus Cornelissen van de firma Walter Hoene. Dat wordt treffend geïllustreerd door onderstaande brief van 20 maart 1946 [1]. Erboven staat al wel C.V. Locospoor, maar dan volgt v/h (= voorheen) Walter Hoene. De adresgegevens zijn gewoon hetzelfde gebleven. Linten voor typemachines waren zo kort na de Tweede Wereldoorlog kennelijk nog schaars. De brief betreft de aanbieding van een 500 mm Planet benzinelocomotief aan de Haagse Duinwaterleiding. Opvallend is dat dit bedrijf blijkbaar offerte heeft gevraagd aan Tolk in Heemstede, die kennelijk met Locospoor samenwerkte. De Planet werd door Locospoor geleverd op 6 mei 1947. De later nog te bespreken firma Schwanebeck in Amsterdam leverde in 1946 een Planet aan de steenfabriek Daams [2], misschien ook wel in samenwerking met Locospoor. Wat betreft normaalspoor: Locospoor importeerde van 1947 tot 1949 vijf Engelse Planets voor verschillende Enka fabrieken.

↑ Offerte van Locospoor [1] ↑

↑ voorkant en pagina 1 van een Locospoor catalogus, uit de verzameling Erwin Voorhaar ↑

↑ Onder en boven: bladzijden uit een Locospoor catalogus, verzameling Erwin Voorhaar ↑ Het zal duidelijk zijn dat Locospoor zelf geen materieel vervaardigde. In de catalogus staan ook acculocs en daar staat gewoon bij dat ze vervaardigd worden door Metrovick (Metropolitan-Vickers). Bij de stoom- en diesellocs echter zijn de fabrieksplaten zorgvuldig verwijderd. ↓ De locs met zogenaamde “radius rods” hieronder zijn duidelijk van Engelse origine↓

Soms wordt de handelaar Locospoor als fabrikant aangezien. Zo heeft de museumlijn Blaenau Ffestiniog een “rail taxi” met Locospoor “fabrieksnummer” B7281E [3]. Het Ierse ministerie van openbare werken bezat in 1955 wat smalspoormaterieel, waaronder 24 wagens van Locospoor [4]. Locospoor deed ook zaken in het verre buitenland. In 1955 gingen vijf Ruhrthalers (met de fabrieksnummers 3547 t/m 3551) met een spoorwijdte van 2' 6" (bedoeld is waarschijnlijk 3' 6") naar de Satna Cement Works van de AV Birla Group in India [5]. In 1966 werden drie Ruhrthalers (met de fabrieksnummers 3827 t/m 3829) met een spoorwijdte van 600 mm verkocht aan de Sor Range Colleries van de Pakistan Mineral Development Corporation in Quetta (Pakistan) [6]. Genoemde bedrijven bestaan anno 2015 nog steeds. Het ging niet uitsluitend om diesellocs: in 1951 ging via Locospoor een Jung stoomloc voor 810 mm spoor naar India en een 700 mm Jung stoomloc naar Malakka.

Deze leveringen naar exotische oorden lijken misschien wat abstract, maar Pierre de Greeuw ontdekte op internet [7, 8] dat op het eiland Mauritius in de Indische Oceaan een zeer tastbaar bewijs van de activiteiten van Locospoor aanwezig is in de vorm van een locmonument met een Locospoor plaat: Aan verschillende suikerplantages (met verschillende spoorwijdtes) op Mauritius wist Locospoor in totaal acht drieassige Ruhrthalers te verkopen (zie onderstaande tabel). Twee ervan zijn als monument bewaard. Overigens zijn op Mauritius ook diverse stoomlocs als monument bewaard [7]. Mauritius is sinds 1968 onafhankelijk. Ten tijde van de leveringen via Locospoor was het een Britse kolonie.

Tabel: via Locospoor naar Mauritius gezonden Ruhrthaler diesellocs [9]

Fabrieksnr.

Bouwjaar

Type *

Asvolgorde

Spoorwijdte (mm)

Klant op Mauritius

2834

1949

D90

C-dm

800

établissement sucrier de Labourdonnais, Mapou Nu monument op bovenstaande foto’s **

2909

1951

D90

C-dm

800

2955

1951

D60

.-dm

750

2956

1951

D60

.-dm

750

3001

1952

D90

C-dm

800

The Constance & Galete S.E. Co Ltd

3046

1953

D42

C-dm

800

Cie. Sucriere de Mon Songe Ltee

3391

1956

D75Z

C-dm

600

Harrel, Mallac & Cie., Le Val Estate

3570

1958

D120Z

C-dm

750

Belle vue Mauricia, Harel Frères, No. 2 Nu monument [7]

* In de type aanduiding staat D voor diesel, het getal voor het aantal pk’s en Z voor Zahnradschaltgetriebe. ** Op het monument zit ook een plaat “Imported by Harel Mallac-Co, Port Louis Mauritius, Lok Nr 2823 ”. Ruhrthaler fabrieksnummer 2823 (en ook 2824) van het type D60, een drieasser met een spoorwijdte van 762 mm, is inderdaad in 1949 naar Mauritius gegaan, echter niet via Locopoor maar via C.I. Chapmann Ltd. in London [9]. Mogelijk betreft het monument wel Ruhrthaler fabrieksnummer 2834, maar heeft men er de Ruhrthaler fabrieksplaar van fabrieksnummer 2823 opgeschroefd omdat de originele fabrieksplaat niet meer aanwezig was. Een andere mogelijkheid is dat het monument fabrieksnummer 2823 is en dat men daar het Locospoor plaatje van fabrieksnummer 2834 op gezet heeft omdat het originele Locospoor plaatje niet meer aanwezig was. Het is opvallend dat terwijl · voorganger Walter Hoene diverse Ruhrthaler locs voor Nederlandse gebruikers importeerde; · Locospoor diverse Ruhrthaler smalspoor locs naar exotische oorden leverde, Locospoor maar één Ruhrthaler voor gebruik in Nederland importeerde. Dat was in 1957; het betrof een dieselloc voor het normaalspoor van Werkspoor in Utrecht; zie hier.

N.V. Locospoor Internationaal

Volgens advertenties in de Haagse Courant overleed Th.J.L. Cornelissen in februari 1959. Vanaf 1969 tot in 1981 werd het bedrijf door Adrianus Theodorus Cornelissen (in 1927 in Den Haag geboren als zoon van Th.J.L.) in bescheiden vorm voortgezet als N.V. Locospoor Internationaal. Locospoor handelde van oudsher ook in allerlei kleinere zaken als remsloffen en bielzen. Sinds circa 1970 speelde Locospoor Internationaal in op het toenemende gebruik van spoorbielzen in tuinen en dergelijke, getuige de nevenstaande advertentie: Leidse Courant 06-02-1973 → Via de bielsen kwam men op parket: Nieuwe Leidsche Courant 16-10-1975 ↓

De boswachter Flemming Juncker begon in 1930 een zagerij om 40.000 beuken dwarsliggers voor de Deense Staatsspoorwegen te zagen. Na het voltooien van die order werd overgeschakeld op parket [10]. Het ligt voor de hand dat Locospoor via dwarsliggers in contact kwam met het parket van Junckers.

In elk geval in de jaren 1975 en 1976 adverteerde Locospoor talloze malen met parket in de Nieuwe Leidsche Courant. Toch werd er nog wel in spoorwegmateriaal gehandeld; er werd in elk geval mee geadverteerd: Nieuwe Leidsche Courant23-03-1975→ Ook werd vele malen per advertentie om een stenotypiste met kennis van moderne talen gevraagd. Voor de verkoop van parket lijkt dat overbodig.

Eind 1981 werd Locospoor Internationaal opgeheven. Waarschijnlijk stelde de N.V. al sinds begin 1980 weinig meer voor, want Locospoor Internationaal verhuisde in februari 1980 van Den Haag naar het woonadres van directeur Cornelissen in Voorhout [11].

Opmerkingen:

a)

Zie dit boek voor meer bijzonderheden over Locospoor en de normaalsporige Planets voor Enka.

b)

Het kapitaal van de N.V. Locospoor Internationaal bedroeg f 100.000 waarvan f 25.000 gestort. Directeur Adrianus Theodorus Cornelissen bezat 24 van de 25 aandelen van f 1000. Ene Aloysius Marinus Damen bezat één aandeel [11].

Met dank aan:

Gerard de Graaf, Pierre de Greeuw, Kees Plug en Erwin Voorhaar.

Bronnen:

[1]

Haags Gemeente-archief

[2]

Collectie van Kees Plug

[3]

Handbook 14EL, Industrial Railway Society, 2006.

[4]

http://debates.oireachtas.ie/dail/1955/06/21/00041.asp

[5]

Deze website blijkt in 2020 of eerder verdwenen te zijn.

[6]

Deze website blijkt in 2020 of eerder verdwenen te zijn.

[7]

Webpagina over Mauritius van The International Steam Pages

[8]

Locomotives de l'ïle Maurice

[9]

Jens Merte & Martin Schiffmann, 100 Jahre Ruhrthaler, Lokrundschauverlag (CD-ROM)

[10]

Anno 2020 blijkt Junckers parket (met het bijbehorende verhaal) niet meer in het assortiment van http://elkwood.nl/ te zitten.

[11]

Handelsregister van de Kamer van Koophandel te Leiden.

{

Import en Handel

Terug/verder naar:

Nieuw Home Inhoud