Welkom

Inhoud

Inleiding

Andere tractie

Spoorwijdte

Producenten

Import & handel

Eigenaars

Materieel

Links

Contact

Nieuw

Zoeken

 

 

Stoomtractie smalspoor

Stoomtractie normaalspoor

Motortractie smalspoor

Motortractie normaalspoor

 

Koninklijke Houthandel Eecen

in Oudkarspel

Eecen ogo.JPG

 

Inleiding

 

Wytze Wijbenga attendeerde al wat jaren geleden op  onderstaande foto op internet.

Op die foto staat de houtzagerij en houthandel Eecen in Oudkarspel. Die bestond al sinds 1805. Na 150 jaar kreeg Eecen het predicaat Koninklijk.

draaischijf.jpg

↑ Eecen in Oudkarspel. De foto is ondertussen van internet verdwenen, maar staat ook in [1] ↑

Over de draaischijf loopt een doorgaand spoor. Loodrecht daarop loopt een spoor tussen de loodsen, dat gekruist wordt door een spoor met een smallere spoorwijdte. Om ruimte te besparen sluiten er aan de kant van de fotograaf nog 2 sporen op de draaischijf aan die het doorgaande spoor kruisen. Op één van die sporen is linksonder nog een primitieve wagen te zien.

 

De spoorwijdte is groot. Het lijkt normaalspoor. De foto deed daarom vragen rijzen:

- Liep er in Oudkarspel wel een spoorlijn ? Er was wel een spoorlijn naar het naburige Noord Scharwoude, aftakkend van Alkmaar-Den Helder.

- De wagens zijn toch veel te primitief voor gebruik buiten het bedrijfsterrein ?

 

Enkele jaren later bleek het antwoord op deze vragen in [1] te staan:

Er lag op de werf een kompleet railstelsel op de breedte van dat van de Staatsspoorwegen (142 cm). Hierop werden de met hout beladen lorries voortgeduwd naar de bestemde vakken, waar het weer door de handen ging en gesorteerd op lengte werd opgeslagen. In 1951 lag er circa 1450 meter spoorbaan, die ook door de bestekzoekers (opmerking a) werden gebruikt voor het intern transport van vak naar laadloods.

Met andere woorden: het ging om een zogenaamd eilandbedrijf: wel normaalspoor, maar niet aangesloten op het openbare spoorwegnet.

De diameter van de draaischijf was circa 3 meter. De tractie was duwtractie. Gezien de verwijzing naar de Staatsspoorwegen was het normaalspoornet bij Eecen kennelijk al oud.

 

Bijzonderheden

 

Eecen in Oudkarspel in 1952 [1] ↑

De ongeveer Noord-Zuid lopende Dorpsstraat is langs de onderrand van de foto te zien. Het hout werd aangevoerd via het water ’t Waardje bij de rechter beeldrand. Vooral links en boven zijn houtopslagplaatsen in de open lucht te zien. Op een drietal plaatsen lopen evenwijdig aan de Dorpstraat circa 150 meter lange spoorbanen.  Hun eindpunten en richting zijn aangegeven met rode pijlen; ze beginnen bij het water bij de rechter beeldrand.

Bij grotere vergroting blijkt dat alle drie bij de voorgaande foto genoemde spoorbanen dubbelsporig zijn en bij de eindpunten in één spoor samen komen. Mogelijk gaat het om tweerichtingsverkeer. Eén van die spoorbanen is in detail op de foto  rechts te zien:

 

Dubbelsporige spoorbaan met links een loods en rechts stapels hout in de open lucht. Op de achtergrond zijn enkele platte wagens te zien en op de voorgrond een draaischijf waarmee een dwarsspoor kan worden bereikt; foto uit [1]→

 

Een zelfde situatie, maar dan vanuit een kwart slag gedraaid gezichtspunt is op de foto hieronder te zien. Waarschijnlijk betreft het de grootste loods op bovenstaande foto en de bovenste spoorbaan.

 

twee draaischijven 007.jpg

 

↑ Foto uit [1] ↑

spoorbaan 002.jpg

Op het terrein lagen veel draaischijven. Er zijn geen foto’s van wissels.

Het einde van het spoor

Het intern transport werd lichter. De rails gingen verdwijnen, de wegen werden geasfalteerd. Elektrotrekkers met wagentjes op luchtbanden deden hun intrede. Met vorkheftrucks kon nu ook de aanvoer per as worden gelost en met zijladers de auto’s worden geladen” [1]. Dat moet na 1952 geweest zijn.

De Koninklijke Houthandel Eecen had ondertussen vele vestigingen en activiteiten (zoals het fabriceren van keukens). In 2000 werd Eecen overgenomen door Pontmeyer en verdween de naam.

  

       

Opmerkingen:

a)

Volgens Wikipedia:

Bestekzoeker is een beroep. Hij of zij is werkzaam in de houthandel en verzamelt daar uit de voorraad de door de klant opgegeven specificatie van hout en aanverwante producten qua dikte, breedte, lengte en aantal.

b)

Eecen had een vestiging in Emmeloord. Daar lag smalspoor.

 

 

Met dank aan:

Wytze Wijbenga

 

Verwijzingen :

[1]

P. Korver, 175 jaar Eecen hout, 1805-1980, Uitgave: Koninklijke Houthandel Eecen BV, Oudkarspel,1980.

[2]

Wouter Eecen en Cor Oudendijk, Houthandel Eecen Oudkarspel sinds 1805, Van Otterplaat tot Groenveldsweid, jrg. 16 (2010), p. 19-22.

 

 

 

{

Eigenaren

Terug/verder naar:

Nieuw                      Home                      Inhoud