Welkom Inhoud Inleiding Andere tractie Spoorwijdte Producenten Import & handel Eigenaars Materieel Links Contact ► Nieuw ◄ ► Zoeken ◄	Stoomtractie smalspoor			Stoomtractie normaalspoor			Motortractie smalspoor				Motortractie normaalspoor
					IVB Laatste maal aangevuld: 24-11-2022
	Inleiding Advertentie van IVB (In- en Verkoopkantoor van Bouwmaterialen) uit 1929. IVB was toen alleen in Groningen gevestigd. Collectie Erwin Voorhaar→
	Het In- en Verkoopkantoor van Bouwmaterialen (later vaak afgekort tot IVB) te Groningen verschijnt voor het eerst in 1919 in krantenadvertenties en wel met “gegalvaniseerd puntdraad” ofwel prikkeldraad. In 1923 blijkt men ook op te treden als vertegenwoordiger van Orenstein & Koppel in Amsterdam. Nieuwsblad van het Noorden 22-05-1923 → Deze advertentie wordt een aantal malen in 1923 geplaatst. Daarna adverteerde IVB wel met smalspoor, maar zonder Orenstein & Koppel te noemen. Het is daarom onduidelijk of IVB toen nog steeds agent van Orenstein & Koppel was. Uit de advertentie onder de nevenstaande advertentie (en vele soortgelijke advertenties) blijkt dat IVB zich sterk richtte op smalspoor dat gebruikt werd voor de werkverschaffing. Het ging dan – zoals in de advertentie hiernaast als voorradig genoemd - om rails, draaischijven, wissels en kipkarren. Locs had men niet nodig. Bij de werkverschaffing wilde men immers zo veel mogelijk mankracht inzetten en daarom gebruikte men duwtractie. Duidelijk is wel dat Sjoerd Baukes van der Meer directeur van IVB is. Hij overleed – 52 jaar oud – in 1936. Daarna werd zijn weduwe directeur. Dat was in die tijd heel bijzonder.
	Provinciale Drentsche en Asser courant 07-11-1925 → Deze advertentie geeft ook een idee in welke gebieden IVB actief was.’ IVB had sinds 1932 ook een vestiging in Zwolle. Eerst was het adres Stationsweg 3. Dat is een deftige buurt; het zal alleen het kantooradres zijn geweest. Al in 1933 verhuisde IVB naar Spinhuiswal 2. Deze straat was genoemd naar de vrouwengevangenis (het spinhuis). Omdat men dit ongepast vond werd de straatnaam in 1941 gewijzigd in Menno van Coehoornsingel. Er zijn geen foto’s van deze bedrijfslocatie gevonden. Onduidelijk is of alleen het kantoor hier gevestigd was en zo ja, waar het opslagterrein dan was.
	In 1936 werd Zwolle de hoofdvestiging van IVB [1]. Diema locomotieven werden vanaf 1937 door IVB geïmporteerd; zie hier. Dat is dus altijd vanuit Zwolle en nooit vanuit Groningen gebeurd. Tussen 1961 en 1963 verhuisde IVB naar een nieuwe Zwolse locatie, namelijk Industrieweg 20. Het kantoorgebouw lag aan de noordkant van deze weg en het opslagterrein en de loodsen lagen aan de zuidkant, tussen de Industrieweg en het Zwart Water. Aan het Zwarte Water was een steiger.
									↑ Het opslagterrein van IVB aan de Industrieweg in Zwolle. De luchtfoto is afkomstig uit het in 1963 uitgegeven boekje “Zwolle slaat de vleugels uit”. Linksboven ziet men tientallen kipkarren en rails. De bakken staan gekipt om te voorkomen dat ze vol lopen met regenwater. De smalspoor huurlocs zullen binnen staan (of zijn op karwei). Rechtsonder het Zwarte Water. Net buiten beeld is een aanlegsteiger.
									← Deze scan is afkomstig uit een IVB catalogus uit 1969. Zoals uit het logo blijkt, gaat het vooral om staalprofielen voor de bouw; informatie over smalspoor, kraanrails en dergelijke was op aanvraag beschikbaar. De smalspoor-zaken werden vanuit Zwolle door de afdeling Spoor behandeld. In 1970 werd IVB overgenomen door Hoogovens [1]. Er waren toen in totaal (Zwolle + Groningen) ruim 80 werknemers. Hieronder staan een drietal briefhoofden [2]. De datum is erin terug vinden. De twee onderste briefhoofden zijn aan elkaar gelijk op twee punten na: De NV is een BV geworden en het Zwolse adres is veranderd. Van een verhuizing was geen sprake; de naam van (dit gedeelte van) de Industrieweg was veranderd. Kennelijk vond men de naam niet passend meer, omdat er hier ondertussen kantoren verrezen waren. Ook op het voormalige terrein van IVB staat nu een kantoor ↓
	Smalspoorlocs IVB in Zwolle importeerde (zie lijst), verhuurde en verhandelde vele Diema smalspoor locs en ook smalspoor en kipkarren. De steenfabriek Windesheim [3] huurde bijvoorbeeld Diema 2499 alias IVB 133 van het type DS 28 voor 700 mm: - vanaf 18 aug. 1970: 3 weken f 432/week - vanaf 29 juni 1970: 5 weken f 520/week - vanaf 15 nov. 1971: 4 weken f 405/week Het betrof afzonderlijke huurperiodes; de loc werd elke keer per vrachtauto bij IVB opgehaald. IVB 137 (eveneens een DS28; fabr. nr. niet genoemd) werd vanaf 26 januari 1972 een week voor f 520 verhuurd. IVB catalogus uit 1969 →
	Er is een foto uit 1945 bekend van een Diema met het IVB nummer 15. Het lijkt onwaarschijnlijk dat alle nummers tussen dit lage nummer 15 uit 1945 en de hoge nummers 133 en 137 uit 1970-1972 door verhuurlocs bezet zijn geweest.
	Verhuur kipkarren Op deze foto zijn kipkarren uit het IVB verhuurpark te zien. Op elke kipbak staat in grote witte letters IVB Zwolle. Rogier Bennebroek ontdekte bij de Gelderse Smalspoor Stichting dat op de onderstellen van zes kipkarren de letters IVB plus een nummer opgelast zijn; zie ook hier. De betrokken nummers zijn 65, 69, 72, 73, 92 en 100. Het is aannemelijk dat deze kipkarren ooit deel hebben uitgemaakt van het IVB verhuurpark. Dat verhuurpark was dan relatief klein. Bijvoorbeeld het ODS huurpark bestond in 1953 uit een kleine 2000 kipkarren.
	Normaalspoor IVB importeerde één Diema dieselloc voor normaalspoor. Deze foto [2] van deze loc van de RDM in Rotterdam werd in 1972 door IVB gestuurd aan de NS afdeling Transportvoorlichtig (TV). De verhouding tussen TV en Diema importeur IVB in Zwolle was moeizaam [2]. Een bezoek van TV aan Diema werd door beide partijen in de jaren 1963 -1968 steeds uitgesteld. TV was er zeer verbaasd over dat IVB er in geslaagd was om buiten TV om een loc te verkopen, hoewel de RDM ook met TV contact had gehad. Toen IVB vervolgens vroeg om een lijst van bedrijven met eigen tractie was het antwoord van TV dat daar voor betaald moest worden. Zie ook Figuur 13.9 in dit boek.
	Relatiegeschenk Interessanter zijn relatiegeschenken die een afbeelding van een product of activiteit van de schenkende firma tonen. Zo staat bijvoorbeeld op de hiernaast afgebeelde chique sleutelhanger aan de ene kant een goed lijkende afbeelding van een Diema smalspoordieselloc. Diema werd in Nederland geïmporteerd door de firma IVB (In- en Verkoopkantoor van Bouwmaterialen) in Zwolle. Diema en IVB staan op de voorkant, respectievelijk de zijkant van de cabine van de loc. Op de sluiting van de eigenlijke sleutelring staat: H. v.d. Velden Rotterdam. Dat was waarschijnlijk de leverancier van de sleutelhanger. Foto: Sonja Stabler → De andere kant van de sleutelhanger is te zien op de foto hieronder. Omdat er daar sprake is van een NV zal de sleutelhanger van voor 1970 dateren, want IVB werd in 1970 een BV. Wie kan deze sleutelhanger exacter dateren ? En wie weet er nog meer van ?
	Op de andere zijde van de sleutelhanger staat in grote letters I.V.B, met in de V in kleine letters NV. Daaromheen staan de door IVB te leveren zaken: IJZER, STAAL en SMALSPOOR Foto: Sonja Stabler → Het einde Henk Sluijters heeft IVB in Zwolle in het voorjaar van 1983 bezocht [4]. Op het buitenterrein was geen smalspoor meer te zien. In plaats daarvan lagen er stalen balken, platen, etc. Voor een staalhandel lag het terrein heel gunstig: direct naast een oprit en een afrit van de A28 snelweg en met een steiger aan het Zwarte Water. Wel stond de loods vol met Diema locomotieven. Het smalspoor was op dat moment voor IVB een gedane zaak. In 1988 werd IVB uitgeschreven uit het Handelsregister.
	Opmerkingen	-	IVB leverde zogenaamde palenkarren aan de papierfabriek in Renkum.
	Met dank aan:	Gerwin Janssen, Henk Sluijters en Sonja Stabler.
	Bronnen:	[1]	Zwolsche Courant d.d. 30-03-1983 in een artikel over de directeur die in 1930 als loopjongen in Groningen begon.
		[2]	Archief NS Transport Voorlichting bij de firma Logitech.
		[3]	Archief van de steenfabriek Windesheim in het Historisch Centrum Overijssel in Zwolle.
		[4]	Informatie van Henk Sluijters.
		{	Import en Handel
	Terug/verder naar:
			Nieuw Home Inhoud